Wat is een ruggenprik?
Een ruggenprik is een anesthesievorm waarbij met een prikje in de rug een deel van het lichaam tijdelijk verdoofd kan worden. Vanuit de rug lopen namelijk de zenuwbanen naar de verschillende lichaamsdelen. Door deze te verdoven kunt u gerichte pijnstilling krijgen.
Er zijn 3 verschillende soorten ruggenprikken: spinaal, epiduraal of caudaal (de laatste alleen bij kinderen). We leggen deze technieken hieronder uit. Meer informatie vindt u terug in onze patiëntenfolder en in het animatiefilmpje ( 2.17-2.45 min).
Spinaal
Bij een spinaal wordt gevoel en kracht van een lichaamsdeel tijdelijk uitgeschakeld. Deze ruggenprik kan alleen toegepast worden bij ingrepen aan het onderlichaam. Een spinaal wordt vaak gebuikt bij urologische, gynaecologische en orthopedische ingrepen aan het onderlichaam. Ook voor zwangeren die een keizersnede krijgen, is dit vaak de eerste anesthesiekeuze.
Bij een spinaal wordt vooraf meestal eerst de huid op de rug lokaal verdoofd, zodat u de prik zelf nauwelijks ervaart. Daarna wordt door de anesthesioloog de prik geplaatst en wordt in de ruimte waar de zenuwen lopen verdoving achtergelaten.
Bij een spinaal wordt in principe geen dun slangetje (katheter) in de rug achtergelaten zoals bij de epiduraal (zie hiernaast), een enkele uitzondering daargelaten. Bij een spinaal blijft u wakker tijdens de ingreep. In sommige gevallen kunt u er sedatie bij krijgen.
Epiduraal
Bij een epiduraal wordt het gevoel ( en dus de pijnsensatie) van een lichaamsdeel tijdelijk uitgeschakeld. Deze techniek wordt vaak gebruikt als pijnstilling voor ingrepen aan de romp of het onderlichaam. Een epiduraal wordt vaak gecombineerd met narcose, maar kan in sommige gevallen ook alleen gebruikt worden (bijvoorbeeld als pijnstilling bij ribbreuken).
Voordat de anesthesioloog de ruggenprik bij u plaatst, wordt eerst de huid op uw rug lokaal verdoofd, zodat u de prik zelf nauwelijks ervaart. Daarna wordt de prik geplaatst en wordt in de ruimte waar de zenuwen lopen de verdoving achtergelaten.
Meestal wordt er ook een dun slangetje ( katheter) achtergelaten, zodat ook na de ingreep pijnstilling toegediend kan worden. Deze pijnstilling wordt dan na de ingreep via een PCA-pomp door uzelf toegediend, lees daarover hier meer.
Caudaal
Een caudaal is een epiduraal voor kinderen. Deze techniek wordt gebruikt als pijnstilling bij ingrepen aan de romp of het onderlichaam. Voor kinderen vaak ideaal omdat deze dan geen medicijnen hoeven te slikken na de ingreep, minder pijn hebben en sneller herstellen.
De techniek is in hoofdlijnen hetzelfde als bij een epiduraal, maar omdat het kinderen betreft zijn er een paar aanpassingen:
- Bij kinderen wordt deze ruggenprik altijd onder narcose geplaatst om stress bij het kind te voorkomen. Het kind maakt de plaatsing van de prik dus niet bewust mee.
- Er wordt geen dun slangetje (katheter) achtergelaten, omdat dit bij kinderen moeilijker te verzorgen is.
Bijwerkingen en complicaties
De ruggenprik is een erg veilige anesthesievorm. Bijwerkingen en complicaties komen gelukkig zeer zelden voor. In de literatuur zijn de volgende bijwerkingen en complicaties beschreven:
- infecties ter plaatse van de injectieplaats;
- bloeduitstortingen ter plaatse van de injectieplaats;
- urineretentie (tijdelijk verminderde blaasfunctie);
- allergische reacties ten gevolge van medicijnen;
- zenuwschade ( erg zeldzaam).
Belangrijk: neem bij een vermoeden op een bijwerking of complicatie altijd contact op met uw anesthesioloog via onze polikliniek.